در جهان امروز هرگاه از بهره‌وری سازمانی بحث می‌شود مفهوم فرهنگ سازمانی نیز به ذهن راه می‌یابد و صاحب‌نظران می‌کوشند ضرورت توجه به آن را به عنوان یکی از عوامل اثرگذار در سازمانها نشان دهند( زارعی‌متین و همکاران، ۱۳۹۰). با توجه به اینکه فرهنگ سازمانی، تاثیر به‌سزایی بر رفتار مدیران و کارکنان در تمام سطوح سازمان دارد، بر توانایی شرکت در تغییر جهت‌گیری راهبردی نیز موثر است. باید در نظر داشت، اتخاذ فرهنگ مناسب هنر است و باید به آن هنرمندانه پرداخت. ویژگی و مبانی فرهنگی باید بارور شوند و به باور افراد برسند تا در زندگی فردی و در سطح جامعه و سازمان نمود داشته‌باشند(همان). فرهنگ سازمانی منبعی برای ایجاد مزیت‌های رقابتی پایدار است، زیرا برخی فرهنگ‌ها را رقبا به راحتی تقلید می‌کنند. لذا، زمانی که سازمانها از فرهنگ سازمانی خود و ابعاد و شاخصه‌های آن شناخت کافی نداشته‌باشند، در عمل با مشکلات فراوانی همانند تعارض سازمانی، عدم انسجام سازمانی و کاهش عملکرد مواجه می‌شوند. بنابراین، شناسایی فرهنگ به مدیران کمک می‌کند تا با آگاهی و دید کامل به فضای حاکم بر سازمان، از نقاط قوت آن استفاده و برای نقاط ضعف، تدابیر و اقدامات لازم را پیش‌بینی کنند. از سوی دیگر، مسئولیت‌پذیری کارمندان عامل بسیار مهمی در بقای سازمان است. کارمندان با مسئولیت و وفادار، باعث پویایی و حرکت رو به رشد سازمان می‌شوند و در مقابل مسئولیت‌گریزی کارمندان بی شک باعث افول سازمان خواهدشد. در این بخش، ابتدا مفاهیم و تعاریف موجود در متون مختلف در زمینه‌های فرهنگ سازمانی و مسئولیت‌گریزی( یا در تقابل با معانی مسئولیت‌پذیری) آورده خواهد شد و در نهایت، دیدگاه‌های مرتبط بررسی و پیشینه مطالعات داخلی و خارجی به تفضیل مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
فهرست :
مقدمه
مفهوم فرهنگ
تعاریف فرهنگ
ویژگی‌های فرهنگ
تعریف سازمان
فضا یا جو سازمان
اهمیت شناخت فرهنگ برای سازمان
تعریف فرهنگ سازمانی
پیشینه فرهنگ سازمانی
کارکردهای فرهنگ در سازمانها
منشا و چگونگی شکل‌گیری فرهنگ سازمانی
فرآیند تغییر فرهنگ سازمانی
آثار و پیامدهای فرهنگ سازمانی
عوامل موثر بر فضای فرهنگی و جو یک سازمان
اجزای فرهنگ سازمانی
مطالعات در زمینه فرهنگ سازمانی
دسته‌بندی انواع مسئولیت