مقدمه. 6
الف: جمعآوری سرمایههای جزیی و پراکنده و یک کاسه کردن آنها در جهت تجهیز منابع مالی شرکتها 6
ب: توزیع عادلانه درآمد و ایجاد احساس مشارکت.. 7
ج: ایجاد یک بازار رقابتی کامل. 7
د: تخصیص مطلوب منابع. 7
مزایایبورساوراقبهاداراز سه دیدگاه اقتصاد کلان، سرمایهگذاران و شرکتهای سرمایهپذیر. 7
الف) مزایای بورس اوراق بهادار از دیدگاه اقتصاد کلان. 7
ب) مزایای بورس اوراق بهادار از دیدگاه سرمایهگذاران. 8
ج) مزایای بورس اوراق بهادار از دیدگاه واحد اقتصادی (شرکتهای سرمایهپذیر) 8
بازارهای مالی.. 8
1- طبقه بندی بر اساس سررسید حق مالی.. 9
2- طبقهبندی براساس مرحلة انتشار. 9
واسطههای مالی.. 10
1- واسطههای مالی بانکی (مقامات پولی و بانکهای سپرده پذیر) 10
2- واسطههای مالی غیرپولی.. 10
3- سایر موسسات ارائه کننده خدمات مالی.. 10
فرآیند سرمایهگذاری در بورس اوراق بهادار. 10
-کارگزاران. 11
- فرآیند دریافت و اجرای سفارش.. 11
- سفارشهای خرید و فروش.. 11
1- سفارش به قیمت بازار. 12
2- سفارش قیمت معین. 12
3- سفارش محدود. 12
- اجرای سفارش مشتریان. 13
سفارشات خرید.. 14
قیمت... 14
سفارشات خرید.. 14
قیمت... 14
صدور اعلامیه خرید و فروش و گواهینامه موقت سهام. 14
هزینه انجام معاملات.. 15
تسویه حساب با مشتریان. 16
چگونه دربازار بورس اوراق بهادارسرمایه گذاری کنیم ؟. 16
تجزیه و تحلیل صورتهاونسبتهای مالی.. 16
1- ترازنامه. 16
انواع دارایی جاری : 17
داراییهای غیرجاری.. 18
1-سرمایه گذاری ها و وجوه نگهداری شده جهت مصارف خاص... 18
2-اموال، ماشین آلات وتجهیزات (داراییهای ثابت) 18
3-داراییهای نامشهود. 19
4-سایرداراییها 19
بدهی هاوحقوق صاحبان سهام. 19
انواع بدهیهای جاری.. 19
حقوق صاحبان سهام. 19
1)سرمایه پرداخت شده 20
2)سودانباشته و اندوختهها: 20
2- صورت سود و زیان. 20
3- صورت جریانهای نقدی.. 21
- نسبتهای سودآوری ازدیدگاه سهامداران. 25
1) سود هر سهم (EPS) 25
2) سود تقسیمی هر سهم (DPS) 25
- عوامل موثر بر قیمت سهام. 27
- عوامل کلان (محیطی) 27
1- وضعیت سیاسی جهان و کشور. 27
2- وضعیت اقتصادی جهان و کشور. 27
3- بودجه سالانه کشور. 27
4- سیاستهای کلان پولی، مالی و ارزی.. 28
5- تغییر قوانین و مقررات.. 28
- عوامل صنعت.. 28
1- نحوه قیمت گذاری محصولات صنعت.. 28
2- عرضه و تقاضای محصولات صنعت.. 29
3- سرمایهگذاریهای کلان و بلندمدت.. 29
4- تحولات تکنولوژی.. 29
- عوامل خرد (درونی) تاثیرگذار بر قیمت سهام. 29
1- قابلیت نقدشوندگی سهام شرکت.. 29
2- تعداد سهام در دست مردم. 29
3- ترکیب سهامداران. 30
4- سودآوری (EPS) و ثبات آن. 30
5- طرحهای توسعه شرکت.. 30
6- مدیریت شرکت.. 30
- رویکردهای نگرشی به بازار سهام و تجزیه و تحلیل آن. 31
تحلیل صنعت.. 32
1- رشد کمی و تکنولوژی صنعت.. 32
2- صنایع پسین و پیشین. 32
3- سیاستهای کلی دولت.. 33
4- رقابتی یا انحصاری بودن صنعت.. 33
5- مزیت نسبی و قیمتهای جهانی.. 33
تحلیل شرکت.. 33
روند سود دهی شرکت.. 34
1- پیشبینی فروش شرکت.. 34
25 % سه ماه اول.. 34
2- برآورد حاشیه سود شرکت.. 36
3- پیشبینی سود شرکت (EPS) 36
ـ نحوه ارزیابی شرکتها 37
1- ارزیابی شرکتهای تولیدی.. 37
2- نحوه ارزیابی شرکتهای سرمایه گذاری.. 37
3- ارزیابی شرکتهای ساختمانی.. 38
4- شرکتهای پیمانکاری.. 38
5- نحوه ارزیابی بانکها و سایر واسطههای مالی (لیزینگ ها) 39
مزیت یک شرکت سهامی عام : 40
انتشارسهام. 40
سهام عادی : 40
الف )انتشار سهام عادی به ارزش اسمی : 41
ب )انتشار سهام عادی به صرف : 41
تاریخهای تقسیم سود : 42
انواع سودقابل تقسیم : 42
سهام ممتاز. 42
مشخصات سهام ممتاز: 42
تعریف سهام خزانه : 43
مشخصات یک شرکت سهامی : 43
انواع شرکتهای سهامی.. 43
نوع اول ) شرکتهای سهامی عام : 43
نوع دوم ) شرکتهای سهامی خاص : 43
خلاصه ای از تفاوتهای عمده بین شرکت سهامی عام و خاص... 44
مجامع عمومی شرکتهای سهامی.. 45
مجمع عمومی موسسان : 45
مجمع عمومی عادی یامجمع عادی سالیانه : 46
وظایف مجمع عمومی عادی : 46
حدنصاب مجمع عمومی عادی سالیانه : 47
مجمع عمومی عادی بطورفوق العاده : 47
مجمع عمومی فوق العاده : 47
اساسنامه شرکت چیست : 47
سایر وظایف وصلاحیتهای مجمع عمومی فوق العاده : 47
نحوه دعوت به مجامع : 48
هیاتمدیرهشرکتالف(سهامیعام) 49
افزایش سرمایه. 49
افزایش سرمایه ازمحل آورده ومطالبات سهامداران: 50
2-افزایش سرمایه ازمحل اندوخته وسودانباشته : 53
3-افزایش سرمایه به صورت ترکیبی ازآورده واندوخته (سودانباشته ): 54
نحوه محاسبه حجم مبنا و قیمت پایانی روز. 56
شاخصهای بورس ونحوه محاسبه آنها 57
1- شاخص کل قیمت.. 57
2- شاخص صنایع : 58
3- شاخص پنجاه شرکت فعال تر. 58
4- شاخص قیمت و بازده نقدی.. 58
5- شاخص بازده نقدی.. 58
منابع و ماخذ: 64
پیوست.. 65
مقدمه
حیطه فعالیت بورس اوراق بهادار با معاملات مربوط به انواع اوراق بهادار همانند سهام عادی، سهام ممتاز، اوراق قرضه و اوراق مشارکت (مختص ایران)، مرتبط میباشد. بورس اوراق بهادار مکانیزمی را فراهم میکند تا از طریق آن پساندازهای اندک جامعه به سرمایهگذاریهای کلان اقتصادی تبدیل شود. این ابزار کارآمد در کشورهای پیشرفته دارای قدمت طولانی و در کشور ایران دارای پیشینه کوتاهمدت میباشد. در ایران شروع فعالیت رسمی بورس به سال 1346 بر میگردد ولی آغاز فعالیت اصلی آن از سال 1368 که همراه با اولین برنامه توسعه اقتصادی و اجتماعی است میباشد.
با توجه به اینکه بازار بورس اوراق بهادار رکن اصلی بازار سرمایه و بازار مالی است، توسعه متناسب دو بخش اصلی اقتصاد یعنی بخش مالی و واقعی از اهمیت و جایگاه ویژهای برخوردار میباشد. طبق تئوریهای اقتصادی در صورت هر گونه اخلال در رشد و توسعه بخشهای مذکور یا عدم توسعه متناسب آنها، رشد و توسعه اقتصادی دچار مشکل خواهد شد. کشورهای توسعه یافته همواره دارای بخش مالی قدرتمندی هستند که بازار پول و بازار سرمایه میباشند.
الف: جمعآوری سرمایههای جزیی و پراکنده و یک کاسه کردن آنها در جهت تجهیز منابع مالی شرکتها
انتشار سهام و فروش اوراق قرضه یکی از مطمئنترین راههای جمعآوری وجوه لازم برای سرمایهگذاری است. واحدهای تولیدی و تجاری به عوض استقراض از نظام بانکی میتوانند تحت ضوابطی از طریق انتشار سهام یا فروش اوراق قرضه در بورس نیازهای مالی خود را تأمین کنند. در گذشته ایجاد واحدهای کوچک با تأمین سرمایه از سوی یک شخص یا یک خانواده میسر بود. در حالیکه امروزه دیگر تأسیس واحدهای بزرگ تولیدی و تجاری چنان سرمایه انبوهی را میطلبد که از توان مالی یک فرد یا خانواده خارج است.
بورس مکانی است که این واحدها با انتشار سهام قادر هستند سرمایههای پراکنده را جمعآوری کرده و در پروژههای بزرگ سرمایهگذاری نمایند.
مزایایبورساوراقبهاداراز سه دیدگاه اقتصاد کلان، سرمایهگذاران و شرکتهای سرمایهپذیر
الف) مزایای بورس اوراق بهادار از دیدگاه اقتصاد کلان
1- جمعآوری سرمایههای جزئی و پراکنده و انباشت آن برای تجهیز منابع مالی شرکتها
2- بکار گیری پساندازهای راکد در امر تولید و تأمین مالی دولت و موسسات
3- کنترل حجم پول، نقدینگی و تورم از طریق انتشار سهام و اوراق قرضه (مشارکت)
4- بورس به مثابه بازار رقابت کامل (تعداد زیاد خریدار و فروشنده، آزادی ورود و خروج از بازار، شفافیت اطلاعات و تخصیص مطلوب منابع)
5- رشد تولید ناخالص ملی، افزایش اشتغال و کمک به حفظ تعادل اقتصادی کشور
6- فراهم نمودن توزیع عادلانه ثروت از طریق گسترش مالکیت عمومی و ایجاد احساس مشارکت عمومی
بازارهای مالی
بازارهای مالی بازارهایی هستندکه درآنهاداراییهای مالی مبادله می شوند.داراییهای مالی داراییهای کاغذی هستندمثل سهام واوراق قرضه وارزش آنهابه ارزش تولیدات وخدمات ارایه شده توسط شرکتهای منتشرکننده آنهاوابسته است.تفاوت داراییهای مالی باداراییهای واقعی دراینست که داراییهای واقعی ماهیت فیزیکی دارندمانند اتومبیل، املاک ومستغلات، وسایل منزل و... .
1- طبقه بندی بر اساس سررسید حق مالی
الف) بازار پول
ب) بازار سرمایه
در بازار پول اوراق بهاداری که زمان سررسید آنها کمتر از یک سال است مبادله میشوند. و در بازار سرمایه اوراق بهاداری که زمان سررسید آنها بیش از یک سال باشد دادوستد میشوند. در بازار پول بانکها و صرافیها فعالیت دارند و بازار سرمایه نیز عمدتاً بورس اوراق بهادار را شامل میشود.
2- طبقهبندی براساس مرحلة انتشار
الف) بازار اولیه
ب) بازار ثانویه
1- واسطههای مالی بانکی (مقامات پولی و بانکهای سپرده پذیر)
الف) بانک مرکزی ب)سایر نهادهای بانکی ج)بانکهای سپرده پذیر
2- واسطههای مالی غیرپولی
الف)شرکتهای بیمه
ب)شرکتهای سرمایهگذاری
ج)صندوق بازنشستگی و احتیاطی
د)اتحادیههای اعتباری
ر) سازمانهای وام و پسانداز، صندوقهای پسانداز با هدفهای خاص (تعاونیهای اعتباری)
ز) شرکتهای تامین مالی(به مجموعه ای از واسطههای مالی که در اعطای وام به بنگاهها و مصرف کنندگان تخصص دارند گفته می شود)
فرآیند سرمایهگذاری در بورس اوراق بهادار
پس از اینکه سرمایهگذار، تصمیم خود را نسبت به سرمایهگذاری در خرید یک ورقه بهادار خاص، یا مجموعهای از اوراق بهادار اتخاذ کرد، برای اجرای منظور خود بایستی به یکی از کارگزاران مراجعه کرده، دستور خرید یا فروش خود را به آنها ارائه دهد.
-کارگزاران
کارگزاران اشخاصی حقیقی یا حقوقی هستند که نقش واسطه بین خریدار و فروشنده را در بازار بورس بازی میکنند. آنها در این نقش وظیفه یافتن خریدار برای فروشنده و فروشنده برای خریدار را بر عهده دارند. به عبارتی آنها عامل تطابق عرضه و تقاضا هستند. کارگزاران طی تشریفات و آزمونهای متعدد و خاصی انتخاب میشوند و بنابراین در کار خود صلاحیت، مهارت و دانش لازم را دارا میباشند. کارگزاران وظایف متنوعی دارند که موارد زیر از اهم آنها میباشد:
1- انجام معامله: اجرای سفارش خرید برای خریداران و سفارش فروش برای فروشندگان
2- اداره حساب سرمایهگذاری اشخاص: شرکتهای کارگزاری در برخی موارد نقش مدیریت حساب سرمایهگذاری اشخاص را ایفا میکنند.
1- سفارش به قیمت بازار
در صورتیکه کلمه “روز” یا “جاری” در قسمت بهای سهام درج شود، سفارش به قیمت بازار شکل میگیرد. بر اساس این نوع سفارش، معامله با بهترین قیمت رایج در بازار صورت میگیرد و با این شیوه قیمتگذاری، کارگزار سعی خواهد کرد در حالت خرید، سهم مورد نظر را به پایینترین قیمت خریداری کند و در حالت فروش، آن را به بالاترین قیمت به فروش رساند. این شیوه تعیین قیمت خرید و فروش، معمولاً انعطاف عمل زیادی را برای کارگزار ایجاد میکند و بنابراین سرعت زیادی به معامله میبخشد. ولی در عین حال، برای مشتریان این خطر را نیز دارد که ممکن است قیمت معاملاتی نسبت به قیمت مورد نظر مشتری متضرر گردد.
2- سفارش قیمت معین
مشتری میتواند قیمت خاصی را در قسمت خالی مربوط درج کند. در این صورت سفارش به قیمت مشخص به وجود میآید. طبق این نوع سفارش، کارگزار تنها در قیمت خاص مورد نظر مشتری اقدام به معامله خواهد کرد. این شیوه تعیین قیمت، احتمال تغییر قیمت را کاهش میدهد ولی موجب میشود انعطاف عمل کارگزار در معامله نیز کم شود.
3- سفارش محدود
مشتری میتواند در قسمت قیمت، سقف یا کف قیمت تعیین کند. (مثلاً حداکثر ..................... ریال برای خرید و یا حداقل ..................... ریال برای فروش). با این شیوه عمل، انعطاف عمل کارگزاران در محدوده قیمت تعیین شده تا حدودی بیشتر شده، انجام سفارش نیز تسریع میشود. از طرفی مشتری نیز اطمینان بیشتری نسبت به دامنه قیمت معاملاتی و قیمت معامله خواهد یافت.
- تعیین کد معاملاتی برای مشتریان
بعد از اینکه مشتری سفارش مورد نظر خود را به کارگزار تسلیم کرد، نوبت به تعیین کد معاملاتی مشتری میرسد. کد معاملاتی، نمادی است که به صورت اختصاصی برای تمام مشتریانی که در بورس اوراق بهادار معامله میکنند. به منظور شناسایی وی در سیستم معاملاتی، سهولت انجام معاملات از نظر دادن اطلاعات متعدد مربوط به خریداران یا فروشندگان، نگهداری اطلاعات مشتریان، گزارشگریهای دورهای صحت معاملات انجام شده توسط کارگزاران تعیین میشود. (زیرا معاملاتی که در بورس صورت میگیرد، به نام شخص خریدار یا فروشنده انجام میشود.)
- اجرای سفارش مشتریان
پس از اینکه کد معاملاتی مشتری به وسیله کارگزار تعیین یا توسط بورس صادر شد، کارگزار یا نماینده وی، سفارش مشتری را وارد بازار میکند.
شبکه ارتباطات رایانهای تشکیلدهنده بازار، توسط برنامهای که به آن سیستم اجرای اتوماتیک سفارشات میگویند و نسبت به قواعد بازار و آییننامه معاملات در حدی که به آن برنامه داده شده تسط دارد، معاملات را انجام میدهد. روشی که سیستم از آن پیروی میکند دقیقاً مشابه سیستم معاملات تالار و مبتنی بر نوعی حراج دوگانه است. در این سیستم، معامله وقتی انجام خواهد شد که قیمت فروش و قیمت خرید دقیقاً مساوی یکدیگر گردند. بر اساس قواعد حراج، این سیستم به طور معمولی معاملات خرید را به حداقل قیمت و معاملات فروش را به حداکثر قیمت به انجام میرساند.
صدور اعلامیه خرید و فروش و گواهینامه موقت سهام
بعد از انجام هر معامله برای مشتریان (چه خرید یا فروش)، توسط سیستم یک سری فعالیتهای پشتیبانی و نهایی معامله انجام میشود که صدور اعلامیههای خرید و فروش و صدور گواهینامه موقت سهام نمونهای از آنها میباشد.
اعلامیههای خرید و فروش، اسنادی هستند که اطلاعات مربوط به وضعیت معامله سهام یک مشتری را نشان میدهند. این اعلامیهها در حال حاضر برای هر معامله در 3 نسخه تهیه میشوند. یک نسخه برای خریدار سهام، یک نسخه برای فروشنده سهام، یک نسخه برای شرکتی که سهامش معامله شده است.
نمونهای از این اعلامیههای خرید و فروش(پیوست3و4) ارائه شده است. همانطور که ملاحظه میشود در هر اعلامیه، اطلاعات زیر وجود دارد:
کد شرکت: برای تسهیل انجام معاملات توسط سیستم کامپیوتری، برای هر شرکت نماد خاصی طراحی شده که متشکل از چند حرف میباشد. اولین حرف این نماد، مشخصه صنعت یا گروهی است که شرکت در قالب آن فعالیت میکند. سایر حروف نیز تلخیصی است از نام شرکت و معمولاً به گونهای انتخاب میشود که به خوبی نام شرکت اصلی را تداعی کند. مثلاً نماد “وبشهر” که مختص “شرکت توسعه صنایع بهشهر” است، بر اساس اولین حرف “و” نشان میدهد که شرکت در گروه شرکتهای سرمایهگذاری (واسطه مالی) است و سایر حروف بهشهر نیز مخففی است از نام توسعه صنایع بهشهر یا مثلاً “غپارس” نشان میدهد که شرکت در گروه صنایع “غذایی” فعالیت میکند و “پارس” آن مبین “روغن نباتی” پارس است.
در صورتیکه به جای سهم، حق تقدم آن معامله شود، در آخر این کد یا نماد، معمولاً حرف “ح” که نشان دهنده حق تقدم آن سهم است درج میشود. مانند “وبشهرح” که معرف حق تقدم توسعه صنایع بهشهر است.
تاریخ انجام معامله: که معمولاً در قسمت بالای سمت چپ اعلامیه درج میشود.
مشخصات شناسنامهای مشتری: در بخش میانی اعلامیهها، اطلاعات شناسنامهای مشتریان (خریدار یا فروشنده) و همچنین کد معاملاتی آنها ثبت میشود.
مشخصات معامله: در نهایت در نیمه زیرین اعلامیه، اطلاعات مالی مربوط به معامله مشتری، از لحاظ تعداد، نرخ معامله هر سهم، کل مبلغ معامله و کل وجوه قابل پرداخت خریدار و یا قابل دریافت فروشنده ثبت میشوند.
هزینه انجام معاملات
هزینهای که مشتریان برای انجام معامله متحمل میشوند برای سفارشات خرید و فروش تا حدودی متفاوت است. در حال حاضر برای سفارشات خرید، مبلغی که خریدار میپردازد، عبارت است از 4/0% ارزش خرید بابت کارمزد کارگزار و مبلغ 15/0% ارزش خرید بابت کارمزد گسترش بورس است.
تسویه حساب با مشتریان
آخرین مرحله از فرایند معامله توسط مشتری، تسویه حساب نامبرده میباشد. تسویه حساب بر حسب اینکه مشتری خریدار باشد یا فروشنده، از نظر دوره زمانی تا حدودی متفاوت است. در حالتیکه مشتری خریدار باشد، تسویه حساب پس از صدور اعلامیه خرید توسط بورس
چگونه دربازار بورس اوراق بهادارسرمایه گذاری کنیم ؟
برای هرفرد تازه واردبه بازاربورس ممکن است این سوال پیش بیاید که برای خریدسهام خوب چه بایدکرد.درادامه سعی می شودابزارهاوعوامل موثردرجهت سرمایه گذاری صحیح نظیرتجزیه وتحلیل صورتهای مالی، نسبتهای مالی، عوامل موثربرقیمت سهام، تجزیه وتحلیل شرکت وصنعت و... رابه اختصار معرفی کرد.
تجزیه و تحلیل صورتهاونسبتهای مالی
صورتهای مالی اساسی عبارتند از: ترازنامه، صورت سودوزیان،صورت سودوزیان انباشته، صورت گردش وجوه نقدویادداشتهای همراه صورتهای مالی . تجزیه و تحلیل این صورتها باعث میشود که مدیران شرکتها، صاحبان سرمایه، بستانکاران و سرمایهگذاران بتوانند از وضع مالی حال و آینده شرکتهای سهامی مورد نظر خود آگاه شوند و درباره آن قضاوت کنند.
1- ترازنامه
ترازنامه(پیوست5) گزارشی است که وضعیت داراییها،بدهیهاوحقوق مالکان یک شرکت را دریک تاریخ معین نشان میدهد.ترازنامه منبع اصلی اطلاعات درباره نقدینگی وانعطاف پذیری مالی شرکت می باشد.نقدینگی به مدت زمانی که انتظارمی رود
انواع دارایی جاری :
1-وجوه نقدومعادل نقد:وجوه نقدمتعارف ترین دارایی جاری است .معادل نقدبه اوراق بهادار کوتاه مدتی گفته میشوند که عموما ازابتداسررسیدی حداکثر90روزه داشته وبه سرعت قابل تبدیل به مبلغ مشخصی وجه نقد می باشند.
2-سرمایه گذاریهای کوتاه مدت :سرمایه گذاری دراوراق بدهی (اواق مشارکت ) واوراق سرمایه (سهام )که به قصدکسب سودخریداری میشوند ودرمدت کمترازیکسال قابل تبدیل به وجه نقدمیباشند.
3-مطالبات (دریافتنیهای کوتاه مدت ):ادعانسبت به وجوه نقداست که انتظارمی رودظرف یکسال یایک چرخه عملیات _هرکدام طولانی تراست _دریافت شود.
4-موجودی کالا:داراییهایی هستندکه شرکتهای بازرگانی آنهارابرای فروش مجددتحصیل می کنندوشرکتهای تولیدیآنهارابرای فروش به مشتریان درجریان عادی عملیات خودتولیدمیکنند.
واحدهای تولیدی سه طبقه موجودی کالادراختیاردارند:
انواع بدهیهای جاری
1-حسابهای پرداختنی: نقطه مقابل حسابهای دریافتنی است. این بدهی زمانی ایجاد میشود که شرکتی بطور نسیه مبادرت به خریدکالایاخدمات می نماید.
2-اسنادپرداختنی کوتاه مدت :مانندچک وسفته هایی که درکوتاه مدت بایدپرداخت شوند.
3-هزینههای معوق :طی دوره حسابداری شرکتها هزینههای خاصی رامتحمل می شوندکه بابت آنها تا پایان دوره مالی وجهی پرداخت نمی گردد.مانند بهره اسناد پرداختنی کوتاه مدت، بدهیهای مرتبط باحقوق و دستمزد کارکنان،مالیات بردرآمدو....
افراد فوق به منظور شناخت وضعیت مالی شرکت و تصمیم گیری درست از یکسری تکنیکهای مالی استفاده می کنند . که این تکنیک ها عبارتند از :
1)تجزیه و تحلیل افقی یا تجزیه و تحلیل روند :در تجزیه و تحلیل افقی یک سال بعنوان سال پایه تعریف شده و تغییرات اقلام موجود در تراز نامه و صورت سود و زیان به صورت درصدی از سال پایه در نظر گرفته می شود . براساس مقایسه اطلاعات سال مورد نظر با سالهای قبل روند مطلوب یا نامطلوب وضعیت مالی وعملکرد شرکت تعیین می شود .
3- تجزیه و تحلیل نسبتهای مالی : نسبت مالی عبارتست از ارتباط ریاضی به صورت کسر بین ارقام موجود در ترازنامه و صورتحساب سود و زیان . محاسبه نسبت ها باعث می شود :
- اطلاعات مالی خلاصه و طبقه بندی شود .
- اطلاعات و ارزشهای مطلق در صورت سود و زیان و ترازنامه بصورت نسبی بیان شوند که این امر باعث قضاوت صحیح تر نسبت به اطلاعات مالی می شود .
- اطلاعات به تناسب و میزان نیاز استفاده کنندگان در اختیار آنها قرار گیرد .
- باعث میشود استفاده کنندگان براساس ارزشها و اطلاعات کمی بتوانند قضاوتهای کیفی بکنند .
انواع نسبتهای مالی :
نسبتهای نقدینگی : با استفاده از این نسبت ها وضعیت و توان نقدینگی شرکت اندازه گیری می شود .
داراییهای جاری
بدهیهای جاری
عوامل کلان (محیطی)
به مجموعه عواملی که خارج از اختیار شرکتها بوده و به شکل برونزا بر قیمت سهام شرکتها تاثیر میگذارند، عوامل محیطی میگویند. در ادامه به اختصار به چند عامل کلان (محیطی) که میتوانند بر قیمت سهام تاثیرگذار باشند پرداخته میشود.
1- وضعیت سیاسی جهان و کشور
بیشک یکی از مهمترین عوامل محیطی تاثیرگذار بر قیمت سهام، وضعیت سیاسی جهان و هر کشور خاص است و این برای کسانی که در بازار بورس اوراق بهادار فعالیت داشتهاند اثبات شده است. بهطور مثال خیلی از کارشناسان بازار، افت شاخصهای سهام (قیمت سهام) را در سال 1383 عمدتاً ناشی از عوامل سیاسی میدانند
2- وضعیت اقتصادی جهان و کشور
از جمله عوامل کلان دیگری که بر قیمت سهام میتواند تاثیر بگذارد وضعیت اقتصادی جهان و کشور میباشد. چراکه با بهبود وضعیت اقتصادی جهان و کشور تقاضا برای کالاها و خدمات مختلف نیز افزایش
3- بودجه سالانه کشور
در بودجه سالانه هر کشور منبع درآمدها و مخارج سال آتی آن کشور آورده میشود. بالطبع به نوعی میتوان گفت با ارزیابی بودجه یک کشور میتوان جهتگیری سال آینده دولت را تعیین کرد و این خود میتواند در
- سیاستهای کلان پولی، مالی و ارزی
سیاستهای کلان پولی و ارزی دولت نیز به نوبه خود میتواند شرکتهای مختلف را تحت تاثیر قرار دهد. بهطور مثال اگر دولت
5- تغییر قوانین و مقررات
قوانین و مقررات و تغییرات آن در کشور نیز از جمله عواملی است که بر قیمت سهام شرکتها میتواند تاثیر گذار باشد. بهطور مثال حذف تعرفهها و یا وضع تعرفه برای واردات میتواند بر قیمت سهام شرکتهایی که از
- عوامل صنعت
ازجمله عوامل دیگر تاثیرگذار بر قیمت سهام شرکتها وضعیت خاص آن صنعت است که این شرکتها در آن فعالیت میکنند و یا به طور کلی میتوان گفت که ماهیت صنعتی که در آن قرار دارند. به عنوان مثال عوامل زیر در صنایع مختلف میتوانند بر قیمت شرکتها تاثیرگذار باشند.
1- نحوه قیمت گذاری محصولات صنعت
نحوه قیمت گذاری محصولات در صنایع مختلف از جمله عوامل مهمی است که بر قیمت سهام یک شرکت فعال در آن صنعت تاثیر میگذارد. به طور مثال وقتی محصولات یک صنعت توسط دولت تعیین میشود (مثل سیمان) در این حالت هرگونه تغییر سیاست در این قیمت گذاری میتواند بر قیمت سهام شرکتهای
5- نحوه ارزیابی بانکها و سایر واسطههای مالی (لیزینگ ها)
عمده سود فعالیت بانکها از اختلاف سود تسهیلاتی که می پردازند و سود سپرده هایی که قبول می کنند به دست می آید. در این گروه سرمایه گذاری در اوراق بهادار نیز بخشی از سود آنها را تشکیل می دهد. بانکها به دلیل اینکه تقریباً سود تسهیلات و سپردههای آنها تقریباً با هم برابر است، حجم سپردههای آنها عامل مهمی در شناسایی سود آنها به حساب می آید.
مزیت یک شرکت سهامی عام :
به صورت شرکت سهامی عام درآمدن راه خوبی برای تامین سرمایه مورد نیاز یک شرکت است. مورد مطالعه قرار گرفتن اوراق بهادار شرکت بصورت عام در بازارهای سرمایه موجب جلب توجه محافل مالی و صفحات جراید سالی و مردم به شرکت میشود . این مساله در صورتیکه شرکت عملکرد خوبی داشته باشد، اجازه می دهد که شرکت پول مورد نیاز خود را بسیار سهلتر و ارزانتر تامین کند .
انتشارسهام
سهام عادی :
شرکت ها اغلب انتشار سهام خود را برای جلب سرمایه گذاران آگهی می کنند . قیمتی که سهامدار برای تحصیل سهام می پردازد قیمت انتشار نامیده می شود . در اغلب موارد قیمت انتشار سهام به مراتب بیشتر از ارزش اسمی آن است . زیرا ارزش اسمی عمدتاً بسیار پایین است . تلفیقی از عوامل بازار، مرکب از مقایسه سوابق سودهای سالانه شرکت، وضعیت مالی، چشم اندازههای آتی برای موفقیت و شرایط عمومی تجارت و… قیمت انتشار را تعیین می کند .
الف )انتشار سهام عادی به ارزش اسمی :
ارزش اسمی :قیمت اولیه هرسهم دربازاراولیه است که دربازاربورس تهران 1،000ریال ارزیابی شده است .(طبق قانون تجارت ایران ارزش اسمی هرسهم نبایدبیشتراز10،000ریال باشد).این بدان معناست که شرکت درروزنخست فعالیت خودکه سهام پذیره نویسی می کرد،قیمت هرسهم خودرا1،000ریال تعیین نموده وسهامداران نیزدرروزنخست برای خریدهرسهم این شرکت مبلغ 1،000ریال پرداخت نموده اند.
تاریخهای تقسیم سود :
هر شرکت سهامی باید سود سهام را قبل از پرداخت آن تصویب نماید . تصویب سود سهام در ایران از اختیارات مجمع عمومی عادی است .شرکت تا زمان تصویب سود سهام تعهدی برای پرداخت آن ندارد اما به محض تصویب سود سهام به یک بدهی قانونی تبدیل می شود .