تعيين اثربخشي نمايش درماني (سايکودرام ) بر ميزان شادکامي و اعتماد به نفس دختران داراي اعتماد به نفس پايين پيش دانشگاهي شهر بابلسر

چكيده
هدف از انجام اين پژوهش تعيين اثربخشي نمايش درماني بر شادکامي و اعتماد به نفس دانـش آمـوزان دختر پيش دانشگاهي مي باشد. پژوهش حاضراز نوع آزمايشي با طرح پيش آزمون- پس آزمون با گروه آزمايش و گروه کنترل بوده است . جامعه آماري پژوهش را کليه دانش آموزان دختر پيش دانشگاهي تشکيل دادند. به منظور انتخاب نمونه ابتدا با استفاده از روش نمونه گيري تصادفي ساده از بين هشت مرکز پيش دانشگاهي ، دو مرکز و از هر مرکز دو کلاس و مجموعا نود دانش آموز انتخاب شدند. در مرحله بعد از بين دانش آموزاني که نمره آن ها در پرسشنامه شادکامي بيست و نه تا پنجاه و يک و نمره اعتماد به نفس آن ها کمتر از صفر و به سمت منهاي ده بود چهل نفر به روش تصادفي انتخاب شدند. بيست نفر در گروه آزمايش و بيست نفر در کنترل قرار گرفتند. 
گروه آزمايش در ده جلسه آموزش نمايش درماني شرکت داده شدند. در پايان جلسات آموزشي هر دو گروه مجددا مورد ارزيابي قرارگرفتند. داده هاي جمع آوري شده با استفاده از آزمون تحليل کواريانس چند متغيره مورد تحليل قرار گرفت. تجزيه و تحليل داده ها اشنن داد ه ک آموزش امنيش درماني ه ب وطر انعمداري رب شادکامي و اعتماد به نفس دانش آموزان دختر موثر است. با توجه به يافته هاي پژوهش به نظر مي رسد نمايش درماني مي تواند به عنوان يک برنامه ي آموزشي درجهت افزايش شادکامي و اعتماد به نفس دانش آموزان دختر در مدارس مورد استفاده قرار گيرد.
مقدمه 
ريزونر (٢٠٠٤) براي مفهوم عزت نفس سه جزء در نظر گرفته است : ١- جزء شناختي ٢- جزء عاطفي ٣- جزء رفتاري . 
اساســا افرادي که از عزت نفس بالايي برخوردارند به واســطه رشد يافتگي ، ارتباط مثبت برقرار ميکنند. عزت نفس بر روابط فرد اثر ميگذارند و معمولا روابط ميان فردي بهتري دارند (١٩٩٦ ,Kaml  z). 
روش نمايش درمانــي به جهت ويژگي هاي نمايشــي آن بــراي نوجوانان از جذابيت خاصي برخوردار اســت . مفاهيم نمايش درماني اولين بار توســط مورنو، نشان داده شد. نظريه مورنو براساس توانايي في البداهه و خلاقيت بنا شده است . 
وي معتقد اســت که ناکامي افراد از طريق اثرگذاري خانواده و محدوديت هاي جامعه صورت ميگيرد. مورنو ارتباط از طريق زبان ها را تنها ارتباط جهاني نمي داند بلکه صحنه تئاتر را به عنوان يک راه کامل و تمام عيار جهت ايجاد ارتباط و از بين بردن نگراني ها قلمداد ميکند(Amraey2008). در روش گروهي نمايش درماني همانندســازي با رهبر گروه يا سايرين ، تخليه عاطفي ، احساس همدردي وسبک شدن بيش از ساير درمان ها به چشم مي خورد.گاه با رشد استعدادهاي ســرکوب شــده و يادگيري نحوه رويارويي با مشــکلات از طريق پتانســيل ها موجود در فرد، مراجع مي تواند تغييرات چشمگيري در روابط خود با اعضاي خانواده و ديگران ايجاد کند (١٩٩٧ Eslami Nasab به نقل از٢٠٠٥ Eskian). 
 

پيشينه تحقيق
اعتماد به نفس پايين در دو حالت زير خلاصه مي‌شود:
اعتماد به نفس پایین واقعی : از ویژگی­های افراد واقعی در این دسته این است که خود را نالایق، بی ارزش، فاقد جذابیت، غیر قابل تصور می دانند.
اعتماد به نفس پایین کاذب : از ویژگی های بارز آن : مقاومت همیشگی در برابر تغییر، بی لیاقت قلمداد نمودن خود، خشونت و حمله به خود است که معمولاً به علت فرار از واقعیت، صرف انرژی و گریز از پردازش به مشکلات اصلی انجام می پذیرد.
اعتماد به نفس پايين مي‌تواند در تمامي زمينه‌هاي زندگي هر انساني نمود پيدا كند كه به طور اجمالي در ادامه به آن خواهيم پرداخت. 
اعتماد به نفس در ورزشكاران 

روش 
دراين پژوهش از طرح آزمايشي استفاده شده است . براي اجرا آن از طرح پيش آزمون و پس آزمون با کنترل استفاده شــده اســت . جامعه آماري پژوهش شــامل تمام دانش آموزان دختر پيش دانشــگاهي شهر بابلسر مي باشــد. نمونه گيري در اين پژوهش از نوع نمونه گيري تصادفي ســاده اســت که از بين هشــت مرکز پيش دانشــگاهي شهر بابلسر، دو مرکز پيش دانشــگاهي و از هر مرکز دو کلاس پيش دانشــگاهي انتخاب و در نهايت نود دانش آمــوز به عنوان نمونه انتخاب گرديد. هشــتاد و پنج پرسشــنامه قابل نمره گذاري بود که از ميان کليه دانش آموزان دختر که نمره شــادکامي آن ها بين بيســت و نه تا پنجاه و يک و نمره اعتماد به نفس کمتر از صفر(به ســمت منهاي ده) بود انتخاب گرديد. از ميان پنجاه نه نفر واجد شــرايط و با اســتفاده از روش نمونه گيري تصادفي ســاده چهل نفر انتخاب و از بين آن ها  به روش تصادفي ساده بيست نفر در گروه آزمايش و بيست نفر در گروه کنترل قرارگرفتند. گروه آزمايش در ده جلسه آموزش نمايش درماني شرکت داده شدند. در پايان جلسات آموزشي هر دو گروه مجددا مورد ارزيابي قرارگرفتند. 
ابزار پژوهش : ١- پرسشنامه شادكامي آكسفورد: اين پرسشنامه در سال 1990 توسط آرگيل و لو تهيه شده است. آرگيل پس از رايزني با بک برآن شــد تا جملات مقياس افســردگي بک را معکوس کند. پس از انجام اين کار، يازده ماده ديگر به مقياس افسردگي بيست و يک سوالي بک افزودند. فرم نهايي آن بيست و نه ماده دارد که براساس طيف چهار درجه از صفر تا ســه نمره گذاري مي شــود. حداقل نمره هر آزمودني صفر و حداکثر هشــتاد و هفت اســت . اين پرســش نامه در ايران توســط علي و نوربالا ترجمه شده اســت . آرگيل و همکاران ضريب آلفاي نه دهم را با سيصد و چهل و هفت آزمودني ، فارنهام و برونيک آلفاي هشتاد و هفت صدم را با صد و يک آزمودني به دست آورده اند. 

يافته ها
فرضيه اصلي : آموزش نمايش درماني بر شــادکامي و اعتماد به نفس دانش آزموزان دختر پيش دانشگاهي مؤثر است .
 جدول شماره ســه نشــان مي دهد، ميزان ضريب همبستگي بين متغيرهاي وابسته شادکامي و اعتماد به نفس نهصد و دوازده هزارم است همبستگي بين جفت هاي متغيرهاي وابسته نبايد از نود درصد بيشــتر باشد. در صورتي که همبســتگي بيشتر از نود