مقدمه    2
تعليم و تربيت    2
مفهوم تعليم و تربيت از ديدگاه دانشمندان اسلامي و ساير دانشمندان ديگر :    5
نظر اجمالي به معناي تربيت و مفهوم آن در ادبيات فارسي :    7
ضرورت و اهميت و امكان تربيت آدمي :    9
الف: ضرورت  تربيت آدمي :    10
ب: اهميت تربيت آدمي    12
تعليم و تربيت به معناي آمادگي :    14
تعليم و تربيت به عنوان آشكار كردن استعدادها    15
تعليم و تربيت و تشكيل يا پرورش قواي ذهني    16
تعليم و تربيت به عنوان تشكيل ذهن    17
جنبه‌‌‌هاي تربيتي اين نظريه :    18
اقدامات اساسي اين نظريه :    18
تعليم و تربيت به عنوان تكرار و توجه به گذشته    18
نتيجه گيري :    20
منابع    22


 با تعليم و تربيت آدم تواند بشر و آدمي چيزي جز آن چه تربيت از او مي‌سازد ميست.
«امانوئل كانت »
مقدمه
 راجع به تعليم و تربيت و آثار مترتب بر آن از دير باز سخن بسيار گفته اند و گفته‌ي فوق در حقيقت مشت نمونه خروار است. شواهد تجربي هم در اين خصوص گرچه كم است ولي براي اثبات دعوي فوق كفايت مي‌كند و روي هم رفته اين كه تعليم و تربيت تنها راه تحقق انسان  واقعي و به تبع  آن وسيله‌اي منحصر به فرد دسترسي به جوامع كمال مطلوب است ، قولي است كه امروزه صاحبنظران جملگي بر آننن. تعليم و تربيت بايد لااقل درمراحل اوليه مجاني و آموزش ابتدايي اجباري باشد. آن چه كه احتمالا هنوز به درستي درك نشده است اين است كه تعليم و تربيت كاري دشوار است. كانت در اين خصوص مي‌نويسد در بين ابداعات بشر دو تا از مابقي مشكل تر است هنر مملكت داري يا حكومت و هنر تعليم و تربيت  . مردم هنوز درباره‌ي معاني واقعي اين دو اختلاف نظر دارند. اگر معني و مفهوم تربيت بدرستي معلوم نباشد چه بسا كه سعي موسسات تربيتي اعم از مادي و معنوي چيزي جز ندامت به بار نياورد.
نظر به اين كه از راه تعليم و تربيت مي‌توان موجبات رشد فردي  و رفاه اجتماعي را فراهم نمود اين جريان در زندگي انساني نقشي مهم دارد. به طور كلي پرورش استعدادهاي فردي، تحكيم پايه‌‌‌هاي زندگي جمعي، گسترش آرمانهاي دموكراتيك و ايجاد تفاهم ميان افراد انساني در سايه تعليم و تربيت  صورت مي‌گيرد. با توجه به همين امر، تعليم و تربيت مورد توجه اكثر مردم قرار دارد. نويسندگان، شعرا، مصلحان اجتماعي، روشنفكران و فيلسوفان همه درباره‌ي تعليم و تربيت بحث مي‌كنند و هر دسته از روي تجربيات خود در باره‌ي ماهيت و نقش آن به گفتگو مي‌پردازند.
تعليم و تربيت
تربيت كليد جهان نو است.
 تعليم و تربيت مورد تفسيرهاي گوناگون قرار دارد اكثر مردم درباره‌ي آدم با تربيت صحبت مي‌كنند ولي غالبا  يك يا چند جهت از خصوصيات فردي يا جمعي را در نظر دارند. پاره‌اي تعليم و تربيت را با اخلاق  خوب مترادف  قرار مي‌دهند. دسته‌اي از اشخاص مبادي آداب را تربيت تلقي مي‌كنند. بعضي افراد روشنفكر را تربيت شده فرض مي‌نمايند. گاهي اشخاص دانشمند يا‌ آنهايي را كه در رشته‌اي اطلاعاتي كسب كرده اند به عنوان افراد تربيت شده معرفي مي‌كنند. زماني سازگاري  با جمع را دليل با تربيت بودن تلقي مي‌نمايند.
انحرافاتي در قلمرو تعليم و تربيت به لحاظ وسعت و حساسيت آن از هر جاي ديگري بيشتر است. زيرا هر كسي تقريبا به نحوي با تعليم و تربيت سرو كار دارد و از جهتي بدان علاقه مند است و دانسته يا ندانسته از تربيت مطلوب تصوري دارند كه معمولا لزومي   نمي‌بيند  كه در درستي  تصور خويش هر چند ناپخته و نسنجيده باشد ترديد دارد.
 تعليم و تربيت بزرگترين و دشوارترين مسائل متبلي انسان است ( امانوئل كانت)
 مطالعه ‌ي تحول معناي education  در زبان‌‌‌هاي مغرب زمين از اين نظر آموزنده است ريشه‌ي اين لغت در زبان فارسي به تربيت، تعليم و تربيت، آموزش و پرورش ترجمه شده است. در زبان لاتين به معني كشت نباتات، پرورش حيوانات، تغذيه و تعليم اطفال و  تا حدودي نيمه قرن هفدهم آكادمي فرانسه تربيت آدمي را فقط در معناي تعليم او به كار مي‌برده است. « مراقبت از تعليم اطفال اعم از اين كه متوجه تمرين روح  يا ورزش جسم باشد.»
 در كتب معتبر لغت در تعريف كلمه‌ي education   مي‌نويسد : « پرورش كودك يا نوجوان مجموعه‌ي عادات فكري يا بدي كه كسب شود و مجموعه‌ي خصائل اخلاقي كه رشد كند.
ذكر اين نكته لازم است كه كلمه‌ي education  در حال حاضر در ادبيات مربوط  و در سطح بين المللي به چهار معنا به كار مي‌رود :
1-    به معناي موسسه يا نهاد : به مجموعه‌ي  ساخت‌‌‌هاي اطلاق مي‌شود كه در زمان معيني در يك كشور يا در گروهي از كشورها غايت شان تربيت افراد است.
2-    به معناي عمل يا تاثير : به معنايي كه غالبا تا سال 1950 در نظر گرفته مي‌شد منطبق است بر تعريفي كه دور كيم در قرن حاضر (1911)   از تعليم و تربيت نموده است كه « تعليم و تربيت تاثيري است كه نسلهاي بزرگسال بر نسلهايي كه هنوز براي زندگي اجتماعي رسيده و پخته نيست مي‌گذارد.
3-    به معناي محتوا : كه در معناي اولين تقريب بر آن چه برنامه ناميده مي‌شود منطبق است.
4-    به معناي نتيجه با محصول : اثري است كه در چارچوب تعليم و تربيت به معناي نهاد و از طريق توسل به تعليم و تربيت در معناي محتوا بر تعليم و تربيت به معناي عمل و تاثير مرتب مي‌شود.

 نظر اجمالي به معناي تربيت و مفهوم آن در ادبيات فارسي :
 تربيت در لغت به  معني نشود  نهاد و برتر نهادن، زياد كردن، بر كشيدن، پروردن، بزرگ دانستن و ارزنده ساختن است و در معناي اخير ، تربيت از حد افراط و تفريط بيرون آوردن و به حد اعتدال سوق دادن است.بنا براين درك معنا و مفهوم تربيت مستلزم تصور چند چيز است.
الف: تصور چيزي كه موضوع تربيت واقع  مي‌شود و نشود نمايا بطور كلي تغيير هيات آن مورد نظر باشد
ب: قابليت يا استعدادي كه در آن چيز موجود و مترصد فرصتي براي ظهور و بروز و تجلي باشد.