چکیده

هدف از اجرای این تحقیق، بررسی و شناخت رابطه‌ی عوامل فردی، خانوادگی، اقتصادی، دانشگاهی، انگیزشی و نوع حمایت‌های بنیاد شهید و امور ایثارگران با وضعیت پیشرفت تحصیلی دانشجویان شاهد، ایثار گر و آزاد می‌باشد. تعیین تفاوت‌های پیشرفت تحصیلی در بین دانشجویان شاهد و ایثار گر با دانشجویان عادی نیز ازجمله اهداف دیگر این پژوهش می‌باشد. بر همین اساس، از تئوری انگیزه‌ی پیشرفت مک‌کله‌لند، اتکینسون و نظریه‌ی خرده‌فرهنگ‌های طبقاتی سوگامن و هم‌چنین مطالعات و تحقیقات پیشین برای تبیین عوامل مؤثر بر پیشرفت تحصیلی دانشجویان استفاده شده است. تحقیق حاضر با روش پیمایشی اجرا شده و برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسش‌نامه‌ی محقق‌ساخته و نیز از اعتبار صوری و آزمون آلفای کرونباخ برای روایی آن‌ها استفاده شده است. جامعه‌ی آماری تعداد ۳۳هزار و ۶۶۸نفر از میان دانشجویان دانشگاه‌های استان اردبیل در سال تحصیلی ۸۴-۸۵ گزینش شده‌اند حجم نمونه‌ی انتخابی شامل ۳۷۹نفر دانشجوی آزاد و ۲۳۷نفر دانشجوی شاهد می‌باشد که با استفاده از شیوه‌ی نمونه‌گیری چندمرحله‌ای انتخاب شده‌اند. نتایج تحلیل چندمتغیره‌ی رگرسیون نشان می‌دهد که چهار متغیر رضایت از رشته‌ی تحصیلی(۲۸/۰)، مشکلات اقتصادی(۱۳/۰)، حساسیت والدین به تحصیلات(۱۲/۰) و انگیزه‌ی پیشرفت(۱۰/۰) تأثیر مستقیمی بر پیشرفت تحصیلی دانشجویان دارد.

کلیدواژه‌ها: پیشرفت تحصیلی؛ فرزند شاهد و ایثارگر؛ عوامل خانوادگی؛ انگیزه‌ی پیشرفت؛ اردبیل.

1. بیان موضوع

آموزش عالی، در توسعه‌ی اجتماعی و منابع انسانی و تربیت افراد کاردان نقش عمده‌ای داشته و از این‌رو دانشگاه‌های کشور در فرایند توسعه‌ی نیروی انسانی، اهمیتی اساسی دارند.

یکی از مشکلات شایع نظام آموزشی در بسیاری از کشورهای جهان، پدیده‌ی اُفت تحصیلی است که زیان‌های علمی، فرهنگی و اقتصادی زیادی متوجه دولت‌هاو خانواده‌ها می‌کند. تلاش برای شناسایی عوامل مهم در پیشرفت تحصیلی و ارایه‌ی راهبردها و انجام اقداماتی در جهت کاهش خسارات ناشی از اُفت تحصیلی، مستلزم تحقیقات بسیار در این زمینه است.

یکی از ابعاد پیشرفت در آموزش عالی، پیشرفت تحصیلی است که مفهوم آن معلومات یا مهارت‌های اکتسابی عمومی یا خصوصی در موضوع درسی است که معمولاً به‌وسیله‌ی آزمایش‌ها یا نشانه‌ها یا هر دو-که اساتید برای دانشجویان وضع می‌کنند- اندازه‌گیری می‌شود(شعاری نژاد، ۱۳۶۴: ۱۹۸).

آموزش عالی، همواره با مشکلاتی در زمینه‌ی محدودیت‌های آموزش و پژوهش روبه‌رو بوده است و تحقق اهداف ازپیش‌تعیین‌شده تا حد زیادی بستگی مستقیم به میزان موفقیت دانشجویان دارد. دانشجویان، بنابه دلایلی، از امکانات آموزشی و پژوهشی به‌طور یک‌سان برخوردار نیستند؛ به‌طوری‌که در بیش‌تر دانشگاه‌ها، همه‌ساله دانشجویانی وجود دارند که به‌دلیل عدم موفقیت در تحصیل، با مشکلاتی روبه‌رو هستند(شریفیان ۲۰۰:۱۳۸۱).

ازطرف دیگر، با توجه به اختصاص درصدی از ظرفیت دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی عالی به سهمیه‌ی شاهد و ایثارگران و نیز با وجود پیش‌بینی حد نصاب…

تحلیل رگرسیون چندمتغیره

در این تحقیق، برای سنجش تأثیر عوامل مختلف و مؤثر بر پیشرفت تحصیلی، از تحلیل رگرسیون استفاده شده است. بهره‌گیری از تحلیل‌ رگرسیونی چندمتغیره در این مطالعه، براساس معیار حداقل مربعات و با استفاده از روش گام‌به‌گام انجام گرفته ‌است. در این روش، متغیرها به‌ترتیب شدت هم‌بستگی، با متغیر وابسته وارد تحلیل رگرسیونی می‌شوند و در پایان، متغیرهایی که با بیش‌ترین R² در رابطه هستند، در مدل باقی می‌مانند.

......